Dikkatın Önemi ve Dikkat Dağınıklığını Önlemek

Yapmamız gereken işe başladığımızda bir anda aklımıza gelen düşünceler, dalıp gitmek, bambaşka şeyler düşünüp dakikalar harcamak… Hepimizin en dertli olduğu konulardan biri dikkat. Peki neden hiçbirimiz dikkatimizin dağılmasını engelleyip yapmamız gerekenlere odaklanamıyoruz? İşte tam bu konuyla ilgili bir TED konuşması izledim geçtiğimiz günlerde. Zaten konuyu görünce dikkatimi çekmişti ama izledikçe daha da ilgimi çekti. Yazıyı okumadan önce izlemek isterseniz diye linkini buraya bırakıyorum. İzlerken hem kendime notlar aldım hem de “Neden bunun üzerine bir yazı yazmayayım ki?” diye düşündüm. 

Dinlediğim konuşmada dikkatimi çeken ilk cümle: “Dikkati beynin lideri olarak düşünebiliriz. Dikkat nereye çekilirse beyin oraya gider.” Gerçekten de böyle. Ders çalışırken bir anda dikkat dağınıklığı bambaşka şeyler düşünebiliyoruz. Hatta dikkatimizin başka yerlere yönelmesiyle algımız da değişiyor. 

Şimdi stresliyken çalıştığınız bir dersi ya da yaptığınız bir işi düşünün. Yaptığınızdan ya da çalıştığınızdan ne kadar verim alabilir, ne kadar anlayabilirsiniz ki? Evet az miktarda adrenalinin öğrenme üzerine olumlu etkileri var. Ama bu strese dönüştüğünde sizi hiç iyi etkilemiyor. İşte dikkatin de algı üzerindeki etkisi tam olarak böyle. Stres kaynaklı algının değişimi, dikkat dağınıklığı ile algı değişimi ile aynı. Peki şimdi bir öğrencinin sınav, final dönemini düşünün. Hem stres hem de dikkat dağınıklığı ile baş ederken çalıştıklarımızı ne kadar algılayabiliriz ki?

Dikkatimi çeken ve aslında bir araştırma sonucu olan diğer cümle ise: “Uyumadığımız zamanların %50’sinde aklımız başka yerde.” Bu cümleyi ilk duyduğumda ne zararı var ki diye düşündüm. Sonra anlattıkça farkettim ki aslında bu ölümcül bir şey. Bir doktoru, komutanı ya da yargıcı düşünün. Bir ameliyatın %50’sinde aklı başka yerde olan bir doktor, bir toplantının %50’sinde aklı başka yerde olan bir komutan ve bir savunmanın %50’sinde aklı başka yerde olan bir yargıç. Daha birçok örnek bulabiliriz böyle tabi ama en ölümcül olabilecek durumlar bunlar. Bu duruma bir öğrenci açısından baktığımızda da çalıştıklarının sadece %50’sinde aklını veriyor. Ki bu bir öğrenci için çok büyük bir şey. Çalıştıklarımızın %50’sini algılamıyoruz. Belki de tekrar yapmanın hafızanın yanında en büyük yararlarından biri de bu %50’yi yukarı taşımaktır. 

Aklımızı veremediğimizde ne oluyor derseniz, aslında temelde 3 şey oluyor. Hata yapıyoruz, önemli bilgileri es geçiyoruz ve karar vermede zorluk yaşıyoruz. E bu da zaten hayatımızdaki asıl sorunlara yol açıyor. 

Bahsetmek istediğim son alıntı ise: “Stres altındayken aklımızı ileri sarıyoruz. Sadece planlamak için değil, henüz olmamış belki de olmayacak olayları büyütüp endişeye kapılıyoruz.” Kendim de bir öğrenci olduğumdan yine öğrenciler üzerinden örnek vereceğim. Sınav anını düşünüp yaptığımız stresin en somut zararı bu işte. Belki de hiç olmayacak şeyler için dikkatimizi dağıtıp algımızı kötü etkiliyoruz. 

Peki ne yapalım da dikkatimiz dağılmasın? Videoda temel olarak bahsedilen 2 şey var. Biri anı yaşamak. Geçmişi de geleceği de düşünmeden şu anımıza bakmak ve onu yaşamak asıl çözüm. Bunun için de farkındalık eğitiminden bahsediliyor videoda. Farkındalık eğitimi ile askerlerim bile daha dikkatli olduğunu anlatıyor. Anı yaşamak içinse aslında kafamızı boşaltmamız gerekiyor. Bunun için kim olduğunu hatırlamasam da (lütfen siz hatırlarsanız yorum olarak bırakın) Instagram’da ya da Youtube’da birinden gördüğüm ve gerçekten faydalı olduğunu düşündüğüm bir öneriyi sizinle de paylaşmak istedim.  Mesela masaya oturdunuz ve ders çalışıyorsunuz. Bir anda aklınıza okulla ya da evle ilgili başka bir işiniz, arkadaşınıza atacağınız bir mesaj geliyor. Tam o anda o işi bir kağıda not alın. Hatta aklınıza gelen alakasız tüm işleri o kağıda not alın ve asıl işinize devam edin. İşiniz bittikten sonra da o not aldığınız şeyleri düşünüp yapabilirsiniz diye düşünüyorum. 

Dediğim gibi tüm bilimsel açıklamaları (ki bunları anlatan bir Nörolog ve bilimsel çalışmalara dayanarak açıklıyor) videodan da izleyebilirsiniz. Sizin de bu konuda uyguladığınız yöntemler ya da bildiğiniz videolar varsa yorumlarda benimle paylaşabilirsiniz. Okuduğunuz için teşekkürler, görüşürüz!